قبل از دیدن فیلم انیمیشن پسر دلفینی به کارگردانی و نویسندگی محمد خیراندیش، اگر با رزومه و تخصص اقای خیراندیش اشنا باشیم باید منتظر دیدن فیلم انیمیشنی با جلوه بصری چشمگیر و گرافیک تصویری بالا و طراحی کارکتری بی نظیر باشیم .که انصافا فیلم پسر دلفینی از لحاظ کیفیت بصری و رنگ امیزی و طراحی صحنه و جلوه های تصویری که شامل همان طراحی کارکترها و طراحی صحنه و طراحی تکسچرها و یو وی ها و نورپردازی و رندر است بسیار موفق بوده است که می توان این را یک جهش و گامی بلند در جهت بالا بردن سطح کیفی ساخت انیمیشن بلند در ایران دانست. در قسمت نورپردازی و مدل سازی و تکسچر شاهد فیلم قابل قبولی هستیم البته نورپردازی زیر اب، ضعف هایی هم دارد که این بر می گردد به دیدن فیلم های شاهکاری مثل در جستجوی نمو که دیدن چنین فیلم هایی سطح توقع بیننده را بسیار بالا می برد.در انیمیشن درجستجوی نمو در قسمت نورپردازی اقیانوس انچنان مهارتی به خرج داده اند که با تماشای این فیلم انیمیشن کاملا احساس می کنید که در زیر اقیانوس قرار دارید و این طراحی نورپردازی شگفت انگیز زمانی جالب تر می شود که می فهمیم عوامل و طراحان ساخت فیلم در جستجوی نمو به یک دوره غواصی در اقیانوس رفته اند تا با محیط زیر اب بیشتر اشنا بشوند تا بتوانند ان محیط را بهتر شبیه سازی کنند.ولی در فیلم پسر دلفینی شاهد یک نورپردازی ساده در محیط زیر اب هستیم که البته می توان از ان چشم پوشی کرد چرا که ساختن یک فیلم انیمیشن در محیط اقیانوس کار بسیار پرچالشی است و هنوز فیلمسازان ایرانی تجربیات کافی در این مورد ندارند.
در قسمت صدا و صداگزاری هم شاهد کم تجربگی عوامل ساخت فیلم هستیم.صداهایی که مربوط به برخورد امواج دریا و تلاطم اب ها می شود در بسیاری از موارد حالت طبیعی خودرا از دست می دهد مانند اینکه صدا از تصویر جدا است و حالتی مصنوعی به خودش می گیرد.ولی در قسمت دوبلاژ با حضور هنرمندان کاربلدی مثل اقایان نادر سلیمانی ، حامد عزیزی و خانم ثریا قاسمی و دیگر صدا پیشگان ، شاهد فیلمی با دوبله ای روان و شنیدنی هستیم.
در قسمت مدلسازی به خاطر وجود طراحی های حرفه ای اقای خیراندیش و بقیه همکارانشان شاهد مدل هایی با کیفیت و زیبا همراه با توپولوژی و اناتومی قابل قبول هستیم که این مدلسازی خوب باعث شده است که کیفیت انیمیت کارکترها بهتر شود.
انیمیت کردن کارکترها همیشه جزو قسمت های سخت و چالش برانگیز ساخت فیلم های انیمیشن است خصوصا اگر داستان فیلم در زیر اب روایت بشود چون حالات و حرکات شخصیت ها تحت تاثیر نیروی اب قرار می گیرد و برای انیمیت کردن کارکترها در زیر اب احتیاج به تبحر و مهارت بسیار زیادی است تا بتوان حالت معلق بودن و سنگینی حرکت عضلات کارکترها را در زیر اب نشان داد که در اینجا انیماتورها با قانون وزن ونیرو روبرو هستند که این خودش چالش بزرگی برای این فیلم می توانست باشد که البته انیماتورها توانسته اند تا حدودی از پس این چالش بر بیایند و می توان این قسمت انیمیت را در فیلم پسر دلفینی جزو نقاط قوت فیلم دانست.
در نهایت به قسمت فیلمنامه و داستان فیلم باید اشاره کنم که این فیلم هم مانند بیشتر فیلم هایی که قبلا ساخته شده است و انها هم با این مشکل دست به گریبان بوده اندو انهم ضعف در فیلمنامه وداستان است.که این ضعف در فیلمنامه در سینمای انیمیشن ایران دیگر دارد تبدیل به یک اپیدمی می شودو در انیمیشن پسر دلفینی هم شاهد فیلمنامه و داستانی ضعیف هستیم.که شاید یکی از دلایل ان این باشد که اقای خیراندیش با تمام مسئولیت هایی که در این فیلم داشته است مسئولیت نوشتن داستان را هم برعهده گرفته است که همین باعث پایین امدن کیفیت داستان شده است.در کل ساختار و اسکلت بندی فیلمنامه درست است و شاهد اشتباهات ساختاری نیستیم البته در بعضی از پلان ها ، تدوینگر طوری نماها را کات کرده است که ری اکشن کارکترها در صحنه ها حذف شده است و بیننده ناخوداگاه منتظر دیدن صحنه ای از حالت چهره و ری اکشن کارکترها می شود که این نقص شاید مربوط به دکوپاژ و کارگردانی و یا تدوین باشد.و یا مثلا در سکانسی که پسر دولفینی در خشکی نمی تواند راه برود به سرعت این مشکلش حل می شود و شروع به دویدن می کند و یا حضور برق اسای دزدان دریایی بدون هیچ مقدمه ای باعث ایجاد سوال در ذهن بیننده می شود. در کل، داستان وفیلمنامه از لحاظ پیام و محتوا ، ضعیف است و پیام خاصی برای کودکان ندارد.داستانی کلیشه ای از پسری که در جستجوی مادرش است که در انتها نیز به مادرش می رسد .کودکان امروز بسیار باهوش تر از قبل هستند و برای جذب کردن انها به داستان های پیچیده تری احتیاج است. پیامی که سازندگان این فیلم قصد داشته اند به کودکان انتقال بدهند در مورد احترام به خانواده است و اینکه خانواده همیشه نقش حامی و حمایت کننده را برعهده دارد.
ولی این پیام انقدر اشکارا و شعارگونه و به کرات تکرار شده است که دیگر تاثیرگذاری ان بر روی مخاطب کمرنگ شده است. با اینکه این فیلم در اب های عمیق به تصویر کشیده شده است ولی خود فیلمنامه و داستان عمقی ندارد. فیلم در جاهایی که اشاره هایی کوتاه به فرهنگ مردم سواحل جنوبی کشورمان می کند مثل مراسم زار یا کوبیدن دمام ، موفق عمل کرده است ولی از این قسمت جذاب فرهنگی، کم استفاده شده است .در نمای کلی وقتی که به شخصیت ها ی داستان نگاه می کنیم ردپای تاثیر گرفتن از فیلم های انیمیشن خارجی نیز دیده می شود.و ناخوداگاه این شخصیت ها ما را به یاد کارکترهایی در فیلم های انیمیشن استودیوهای معروف دنیا می اندازد مثل کارکتر زن هایی که دزد دریایی هستند و با نقاب هایی که به صورت دارند بیننده را یاد کارکتر مادر شخصیت اصلی در فیلم مربی اژدها می اندازد یا کارکتر هشت پا بیننده را یاد کارکتر هشت پا در فیلم پنگوئن های ماداگاسکار می اندازدو مثال هایی دیگر که مانند تکه های پازل کنار همدیگر قرار گرفته اند.
در فیلم های انیمیشن که مخاطب انها کودکان می باشد برای جذابیت بخشیدن بیشتر به فیلم از اهنگ ها و ترانه های شاد و مفرح استفاده می شود و کودکان امروز بخاطر دیدن فیلم های عالی والت دیزنی و اهنگ ها و ترانه های شاهکار ان فیلم ها انتظار بیشتری از فیلم های انیمیشن دارند که در فیلم پسر دلفینی اهنگ ها و ترانه هایی که استفاده شده است زیاد با تصویر و داستان فیلم تناسبی ندارد و بیننده را باخود همراه نمی کند.ودر این قسمت نمره خوبی را نمی تواند بگیرد.
در دیالوگ نویسی فیلم های انیمیشن، چاشنی طنز جایگاه ویژه ای دارد که متاسفانه در این قسمت هم فیلمنامه دچار ضعف است و به غیر از دوسه تا شوخی کلامی ساده شاهد طنز و شوخی خاصی نیستیم که همین ضعف باعث می شود که داخل سالن سینما صدای خنده بچه ها را خیلی کم بشنویم.
در نهایت ساختن یک فیلم انیمیشن بلند در ایران خودش چالش های مخصوص به خودش را دارد حال اگر فیلمنامه در لوکیشن دریا و در زیر اب هم روایت بشود این خودش چالش های بسیار زیادی را به همراه دارد که باید بخاطر شهامت تیم سازنده در روبرو شدن با این چالش ها صمیمانه به انها تبریک گفت. با تمام این سختی ها و کم بودن تجربه و امکانات بازتیم سازندگان فیلم توانسته است که فیلم قابل قبولی را بسازند که بتواند در گیشه هم موفق عمل کند و این موفقیت بزرگی است و نمی توان به راحتی از کنار ان گذشت. این موفقیت و تجربه ای که پس از ساخت این فیلم به دست امده است و پتانسیل و استعدادهای زیادی که نشانه ها و ردپاهای انها رادر این فیلم می توانیم بینیم حتما باعث خواهد شد که اقای محمد خیراندیش و تیم سازنده فیلم در ساخت فیلم بعدیشان موفقیت های بسیار بیشتری را تجربه کنند و به استانداردهای جهانی ساخت فیلم انیمیشن نزدیکتر بشوند که این باعث افتخار همه ما ایرانی ها است.در انتها برای سازندگان فیلم پسر دلفینی و اقای محمد خیراندیش موفقیت هایی بیشتر در عرصه های بین المللی را ارزومندیم.
29/6/1401